Gisteren zat ik in een overvolle trein naar huis, na een middagje vergaderen in Utrecht. Er zat een vader met twee dochters aan de andere kant van het gangpad. Om de tijd te doden had de oudste haar vaders telefoon gekregen en ze vroeg hem netjes om toestemming om bepaalde apps te mogen gebruiken. Het werd ChatGPT. Ze stelde vragen en kreeg antwoorden. Ze vroeg zich ineens hardop af hoe haar vader dat vroeger deed, vóór de smartphone, computer en apps.
Een oudere dame, die achter haar zat, antwoordde in zijn plaats: "we gingen naar de bibliotheek en als je ouders geld hadden, had je een encyclopedie thuis". Reden voor de jongedame om ChatGPT te vragen wat een encyclopedie is. Ik moest er om lachen en het raakte me tegelijkertijd. De jeugd heeft veel wat wij, en de generaties voor ons, niet hadden en tegelijkertijd hebben zij soms geen weet meer van dingen die voor ons heel normaal waren, toen we opgroeiden. Mijn Oma was geboren in 1901 en ze is 97 en een half jaar oud geworden. Ik genoot altijd van haar verhalen over vroeger. In haar keukentje op het krukje zitten, terwijl zij rondscharrelde met haar schortje aan, dat ze zelf geborduurd had. De koffiemolen die op de kast stond, die gewoon gebruikt werd. (Gewoon, met een zwengel, met de hand hè!)
Zij, op haar beurt, deed haar best om bij te blijven en zo legde ik geduldig uit wat een fax was en zij verbaasde zich over alle hedendaagse uitvindingen. Ze vertelde me over haar eerste wasmachine. Daarvoor gebruikte ze gewoon een wastobbe, met wasbord en zeep. De wastobbe, waarin ook de kinderen gebaad werden, want een douche in huis? Welnee. Je waste je met een waskom en een lampetkan met water. Het krukje staat nu bij mijn moeder van 83 in haar keuken. Die een smartphone heeft, een computer, Netflix, een auto, een magnetron en sinds kort een elektrisch fornuis. Waar mijn zoon van 24 vorige week samen met haar op heeft gekookt. De geschiedenis herhaalt zich.
Ooit vond ik mensen van 40 oud. Nu ik zelf 53 ben vraag ik me af wanneer dat "ik ben oud" gevoel precies gaat komen. Persoonlijk denk ik wanneer gebreken er echt in gaan hakken. Verlies van tanden, versleten gewrichten, haaruitval, toename van allerlei klachten... Gelukkig is daar zelf een hoop aan te doen door gezond en actief te leven. Wanneer ik naar mijn moeder kijk weet ik dat ze op papier een bejaarde is. Maar bejaard was vroeger in mijn ogen dat je voetje voor voetje met een rollator een stukje wandelde in het park van het bejaardenhuis. Mijn moedertje fietst, gymt, zwemt, gaat naar de sauna, doet computerspelletjes en heeft drie keer kwaadaardige borstkanker overleefd. Als het aan haar ligt wordt ze 100. De tijden veranderen. Ik houd niet van die "50 is het nieuwe 30" onzin. 50 is en blijft 50. Alleen hebben we, in vergelijking tot vroeger, veel meer mogelijkheden om ons langer jong en vitaal te voelen en zelfs om er zo uit te blijven zien.
Toch merk ik dat er steeds meer mensen van de oudere generatie wegvallen en dat ik op weg ben om de oude generatie te wórden. Vorige week overleed Ron Brandsteder op 74-jarige leeftijd en ik dacht terug aan de lange avonden vroeger, samen met mijn ouders kijkend naar de Showbizzquiz. Kaasjes en toastjes erbij, van die kaaswafeltjes en een glaasje ranja. Ik heb al aardig wat mensen verloren sinds die tijd. Mijn vader is er niet meer. Diverse klasgenootjes en vrienden uit die tijd niet meer. Oud-collega's. Ooms en tantes. Soms, wanneer ik mijn moeder aan de telefoon heb zegt ze: "oja, weet je trouwens wie er dood is?" en dan volgt weer een bekende naam. Weer iemand weg.
Natuurlijk blijven er ook nieuwe mensen in je leven komen, zeker als je actief blijft en sociaal. Elke avond voor ik ga slapen noem ik minimaal drie positieve dingen hardop van die dag en ik sluit af met een gebedje en elke avond vraag ik maar één ding. Tijd. Voor mijn dierbaren. Voor mij. Voor de mensheid.
Comentarios