Echt luisteren

Bron afbeelding: vrogue

Luisteren, echt horen wat de ander vertelt, is een kunst. Een kunst die oefening vereist. Wat een ander vertelt kan namelijk iets in onszelf raken. En dan is het een hele kunst om je aandacht niet af te laten dwalen naar persoonlijke herinneringen, in je hoofd al te bedenken wat jij wilt gaan zeggen of om zelfs dwars door die ander heen te gaan praten. Ken je deze? "O, dat heb ik ook gehad!" "Ik weet precies hoe dat voelt." "Weet je wat ik toen gedaan heb?" "Ik weet exact wat je nodig hebt!"

Het gaat niet om jou. Zwijg. Luister. Richt je volle aandacht op de verteller. Laat die uitpraten. Vat samen wat je gehoord hebt, zodat de ander weet dat je echt geluisterd hebt en reageer zonder oordeel en zonder het op jezelf te betrekken. Kun jij dat? Ik ben heel eerlijk: voordat ik mijn coach opleiding ging doen was dit een enorme valkuil van me. Ik heb een trigger-memory, wanneer iets in me geraakt wordt knalt die herinnering mijn hoofd in alsof het vandaag was. Het heeft mij echt tijd gekost om af te leren om dan, uit goede bedoelingen, mijn ervaring gelijk te willen delen in de hoop dat de ander er wat aan heeft. En privé val ik soms nog steeds in die kuil en fluit mezelf dan terug na een streng stukje zelfreflectie. Iedere goed opgeleide coach weet: "advies is vies". Je luistert en helpt iemand bij het zelf vinden van de juiste weg. Ik krijg dan ook de kriebels van een term als "ervaringsdeskundige". Je bent alleen deskundige van je eigen ervaringen.

Een ander je oprechte, onverdeelde aandacht geven is het mooiste geschenk dat er is. Dat geldt ook wanneer je in het gezelschap van ouderen en bejaarden bent, die hebben de meeste tijd van hun leven achter zich en geven jou een stukje van de kostbare tijd die ze nog hebben. Na je 30e neemt het korte termijn geheugen, of werkgeheugen, af. Daarom zal je merken dat ouderen je vaak niet vertellen wat ze die dag gedaan hebben, maar dat ze vervallen in verhalen van vroeger. (Die je al honderden keren gehoord hebt.) Ook als er geen sprake is van dementie of Alzheimer. Dat kan soms aardig wat van je geduld vergen, maar je kunt ook, in plaats van zuchtend door je telefoon te gaan scrollen, het gesprek een andere wending proberen te geven. Stel daarom eens open vragen, als je weet wat voor bezigheden iemand gehad heeft die week. Of vraag eens naar plannen voor de komende dagen. Snijd wat andere onderwerpen aan die niet voor de hand liggen. Dat zal de gesprekken levendiger houden en het is voor jou makkelijker om te luisteren.

Luisteren, oprecht luisteren, is een magisch middel. Het is genoeg om er gewoon te zijn, ècht te zijn. Je hoeft geen oplossingen aan te dragen. Je hoeft geen mening te verkondigen. (Tenzij erom gevraagd wordt.) Je hoeft geen stiltes te doorbreken. Je hoeft niet krampachtig gesprekken gaande te houden. Stiltes zijn niet ongemakkelijk. Mensen die op hun gemak zijn bij elkaar kunnen uren samen zwijgend doorbrengen samen en zeggen: "Gezellig, hè?"